Makat hastalıkları, anüs ve çevresindeki bölgede ortaya çıkan çeşitli tıbbi durumları ifade eder. Hemoroid (basur), anal fissür (makat çatlağı), anal fistül, makat bölgesindeki kanserler ve diğer enfeksiyonlar gibi birçok farklı hastalık bu kategoriye girer. Bu hastalıklar, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Makat hastalıklarıyla ilgili doğru teşhis ve tedavi, genellikle bir proktolog (makat hastalıkları uzmanı) tarafından yapılır. Tedavi seçenekleri hastalığın türüne ve ciddiyetine bağlı olarak değişir ve ilaç tedavisinden cerrahi müdahalelere kadar çeşitli yöntemler içerebilir.
Makat Hastalıkları Çeşitleri Ve Tedavi Yöntemleri
- Hemoroid (Basur)
- Sebep: Anüs ve çevresindeki damarların şişmesi veya iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Kabızlık, uzun süreli oturma, aşırı kilo gibi nedenler hemoroid riskini artırabilir.
- Tedavi Seçenekleri: Beslenme düzeninde değişiklikler, ilaç tedavisi (topikal kremler, fitil veya haplar), kılcal bağları bağlamak için lastik band ligasyonu, kriyoterapi (soğuk tedavisi), lazer veya cerrahi müdahale (ligasyon, hemoroidektomi).
- Anal Fissür (Makat Çatlağı)
- Sebep: Makat bölgesindeki doku yırtılmaları sonucu oluşur. Kabızlık, ishal, doğum, aşırı zorlanma gibi nedenler anal fissür riskini artırabilir.
- Tedavi Seçenekleri: Lifli beslenme alışkanlıklarının geliştirilmesi, su tüketiminin artırılması, topikal anestezik kremler, botulinum toksin enjeksiyonu, Botox, cerrahi tedavi (fissürektomi).
- Anal Fistül:
- Sebep: Makat bölgesindeki enfeksiyonlar sonucu anüs etrafında fistül (yol) oluşur. Anal apse veya anal fissür gibi durumlar sonrası gelişebilir.
- Tedavi Seçenekleri: Fistülün yerine ve ciddiyetine bağlı olarak fistülün drenajı, fistül kanalının açılması (fistülotomi), fistülün kapatılması (fistül flap cerrahisi).
- Makat Bölgesindeki Kanserler
- Sebep: Anüs, rektum veya çevre dokularda kanser hücrelerinin oluşması veya yayılması sonucu meydana gelir. Genetik yatkınlık, bağırsak hastalıkları gibi faktörler kanser riskini artırabilir.
- Tedavi Seçenekleri: Cerrahi müdahale (tümörün çıkarılması), kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik ilaç tedavisi.
- Diğer Enfeksiyonlar
- Sebep: Bakteriyel, fungal (mantar) veya viral enfeksiyonlar sonucu oluşabilir. Temizlik alışkanlıklarının yetersizliği, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar gibi nedenler bu enfeksiyonlara yol açabilir.
- Tedavi Seçenekleri: Antibiyotikler, antifungal (mantar önleyici) ilaçlar, antiviral ilaçlar, hijyen kurallarına dikkat edilmesi.
Makat hastalıklarının teşhis süreci, belirtiler ve semptomlar incelendikten sonra genellikle bir dizi adımı içerir.
İşte bu sürecin detayları:
- Hasta Öyküsü Alınması: Doktor, hastanın şikayetlerini dinler ve semptomları hakkında detaylı bilgi edinir. Hastanın kabızlık, ishal, kanama, ağrı veya diğer anormal dışkılama alışkanlıkları gibi semptomları ve bu semptomların ne zaman başladığı gibi bilgiler öğrenilir.
- Fizik Muayene: Doktor, makat ve çevresini muayene eder. Hemoroid, anal fissür, anal fistül gibi durumların belirtileri incelenir. Muayene sırasında, doktor genellikle parmak muayenesi yapar ve anüs içinde veya etrafında herhangi bir anormalliği kontrol eder.
- Endoskopik İnceleme: Bazı durumlarda, daha ayrıntılı bir teşhis için endoskopik yöntemler kullanılabilir. Kolonoskopi veya sigmoidoskopi gibi endoskopik incelemeler, rektum ve bağırsakların içini görüntülemek için kullanılır. Bu testler, rektum kanseri gibi ciddi durumları tespit etmek veya diğer makat hastalıklarını teşhis etmek için yapılabilir.
- Görüntüleme Testleri: Görüntüleme testleri, makat bölgesindeki anormallikleri değerlendirmek için kullanılabilir. Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya ultrasonografi gibi görüntüleme testleri, fistüller, apseler veya tümörler gibi durumların teşhisinde yardımcı olabilir.
- Laboratuvar Testleri: Bazı durumlarda, dışkı örneği analizi veya dışkıda gizli kan testi gibi laboratuvar testleri gerekebilir. Bu testler, enfeksiyonları tespit etmek veya kanamaya neden olan durumları belirlemek için yapılabilir.
- Biopsi: Bazı durumlarda, şüpheli tümörlerin varlığında veya başka bir teşhisin netleştirilmesinde biyopsi yapılabilir. Biyopsi, doku örneğinin alınması ve laboratuvarda incelenmesi işlemidir.
Teşhis süreci, hastanın semptomlarına, bulgularına ve belirtilerine göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, her hasta için teşhis süreci kişiselleştirilmiş olmalı ve uzman bir sağlık uzmanı tarafından yönlendirilmelidir.
